- Поддршка за развој на Национална стратегија за обезбеденост со храната (TCP/MCD/3805/C4)
Целта на проектот е изготвување на Преглед на нацрт рамка за Национална стратегија за обезбедност со храна 2022-2032, со посебен акцент на среднорочни и долгорочни политики за одржливото земјоделство, обезбеденост со храна, рурален развој насочени кон:
- Елиминирање на причините за глад и сиромаштија и задоволување на потребите за исхрана на населението;
- Обезбедување доволно производството на храна во земјата, преку одржливото земјоделско производство и зголемување на продуктивноста, како и преку подобрување на синџирите на снабдување со храна, со што ќе се намали увозната зависност на земјата во исхраната на населението;
- Зголемување на подготвеноста на земјата ефикасно да реагира на идни кризи кои би влијаеле врз обезбеденоста со храна.
Во тесна соработка со Мрежата за рурален развој на Северна Македонија, преку консултативен и партиципативен процес, ФАО и МЗШВ работеа на собирање на потребни национални податоци за обезбеденост со храна и здрава исхрана, како и на детална анализа на релевантните национални политики. Дополнително, се спроведе институционална анкета за да се подготви предлог за воспоставување на постојан меѓу-институционален национален координативен механизам како главно државно тело во кое ќе бидат вклучени сите засегнати министерства и државни агенции кои ќе бидат одговорни за стратешкиот надзор на спроведување на националната стратегија, закони, политики и програми поврзани со обезбеденост на храната. Предвидено е нацрт рамката на Стратегијата да биде сеопфатна, со цел да ги зајакне локалните и националните системи за храна и да ги содржи сите аспекти за обезбедување храна, вклучително и цели, временска рамка, одговорности и индикатори за евалуација.
- Зајакнување на капацитетите на информациските системи за цени и пазари и следење на политиките како одговор на кризата со COVID-19 и на други пазарни шокови (TCP/RER/3803)
Главната цел на проектот е подобрен пристап до пазарите, олеснет развој на синџирот на вредност и зајакната земјоделска конкурентност преку подобрување на системите за информации за цените и пазарот и политиките засновани на докази во регионот на Европа и Централна Азија. Во рамките на овој проект се изработи Македонска верзија на ФАО алатката за следење и анализа на цените на храната (https://fpma.review.fao.org/giews/fpmat4/mkd/#/dashboard/tool/domestic ). Во алатката се внесоа достапните историски податоци за цени на земјоделски производи од Земјоделскиот пазарен информативен систем при МЗШВ (ЗПИС), беа изготвени препораки за дигитално поврзување на националниот ЗПИС систем со FPMA алатката и беа реализирани обуки за зајакнување на капацитетите на МЗШВ за следење на пазарни индикатори.
- Унапредување на консолидацијата на земјиште во Северна Македонија (GCP/MCD/008/EC)
Проектот претставува продолжување на поддршката за консолидација на земјоделско земјиште во рамки на проектот МАИНЛАНД финансиран од ЕУ и ко-финансиран од ФАО кој заврши на 14 ноември 2022.
Главна цел на овој проект е подобрување на националната политика, институционалната и регулаторната рамка за консолидација на земјиштето (вклучително подготовка на нова Национална стратегија за консолидација на земјиштето за периодот 2022-2030 година со Акционен план) и целосно спроведување на проекти за консолидација на земјиште во две консолидациони подрачја - Дабјани (Општина Долнени) и Чифлик (Општина Чешиново-Облешево), во комбинација со изградба на земјоделска инфраструктура
- Поддршка на развојот на пазарите на земјоделско земјиште со цел враќање на напуштеното земјиште во производство (TCP/MCD/3802)
Целта на проектот е да подготви анализа за причините за напуштеност на земјоделското земјиште со графички и алфа-нумерички прегледи на напуштените парцели по општина и регион за цела територија на РСМ. Истовремено, проектот ќе овозможи, преку техничка и екпертска поддршка да се изготви подобрувања назаконската регулатива за продажба на земјоделско земјиште и организација на јавни дебати, изготвување на извештај со препораки и предлог инструменти за враќање на напуштеното земјоделско земјиште во производство, како и план за кодификација на законодавството поврзано со земјоделско земјиште.
- Техничка помош за усогласување на Националниот систем за здравје на животните и безбедност на храна со стандардите на Европската Унија (TCP/MCD/3902)
Целта на овој проект е Националниот информативен систем за добиток (National Animal Information System) при Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) да се да се надгради согласно изготвениот план и спецификација во рамки на претходниот ФАО проект TCP/MCD/3804/C3 (Техничка помош за надградба на Националниот информативен систем за добиток) кој успешно заврши на 31.12.2022. Системот треба да овозможи евидентирање на сите претпријатија; регистрирање на сите препознатливи животни и животински настани; да се обезбеди целосна следливост на животните и до одреден степен на производите од животинско потекло, а исто така да се обезбеди интегритет на податоците на системот, вклучително и пренос на постоечката база на податоци на АХВ во системот НАИТС.
- Поддршка за развој на прилагодливи капацитети во земјоделското производство отпорни на климатските промени (TCP/MCD/3803/C2)
Преку овој проект ФАО дава техничка помош за подготовка на предлог-проект за финансирање преку глобалниот Фонд за адаптација (Adaptation Fund), чија цел е зголемување на климатска отпорност на земјоделството регионот на Радовиш, преку подобрено управување со природните ресурси (води и земјиште) и адаптација на земјоделските стопанства кон климатските промени.
Во тесна соработка со МЗШВ и Министерството за животна средина и просторно планирање, изготвен е финален предлог проект во август 2022.
- Создавање поволни средини за зголемена отпорност кон климатските промени во земјоделството (отпорни системи за семиња) (TCP/RER/3802)
Проектот влегува во рамки на проектите за адаптација кон климатските промени конкретно преку подобрување на отпорноста на семенскиот материјал и промовирање на квалитетни семиња од сорти на земјоделски растенија толерантни на климатските промени преку:
- Подобрување на капацитетите на истражувачки институти и други корисници за производство на локални сорти отпорни на климатски промени;
- Промовирање на семиња отпорни/прилагодливи на климатските промени
Како дел од проектот, Министерството работеше на подобрување на производството и сертификацијата на квалитетен семенски материјал и ги оцени националните политики за семепроизводство, дистрибуција и сертификација во земјата. Заедно со Земјоделскиот институт при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје, беа формирани демонстративни експериментални полиња во Кочани, Скопје и Тетово за производство, тестирање и мултипликација на квалитетен семенски материјали од неколку стратешки култури. Со поддршка на ФАО, беше спроведена сеопфатна анализа за да се процени состојбата на домашниот систем за семе во Северна Македонија во однос на изборот, конзервацијата, производството, политиките и правната рамка. Анализата резултираше со збир на препораки насочени кон подобрување на ефикасноста, одржливоста и отпорноста на системот за семе кон климатските промени.
- Поддршка на евалуацијата и намалувањето на ризиците од непогоди во земјоделскиот сектор во Западен Балкан (TCP/RER/3806/C1)
Преку овој проект се работи на ажурирањето на претходно спроведена регионална анализа од ФАО на националните системи за намалување на ризикот од катастрофи во земјоделскиот сектор.
Во 2016/2017 година беше спроведена сеопфатна анализа на постојната институционална структура за намалување на ризикот од катастрофи (DRR) за земјоделскиот сектор во петте земји во рамките на TCP (TCP/RER/3504) со наслов „Зајакнување на капацитетите за намалување и управување со ризици од катастрофи (DRRM) и вклучување на практиките за адаптација на климатските промени (CCA) во земјоделскиот сектор во Западен Балкан“. Анализата ги идентификуваше силните страни и празнините во капацитетот и даде препораки за зајакнување на системот.